Wikiorðabók

„bókmál“: Munur á milli breytinga

Fletta í gegnum breytingarskrá
[óskoðuð útgáfa][óskoðuð útgáfa]
← Eldri breytingNýrri breyting →
Efni eytt Efni bætt við
MyndræntWiki-texti
m Bókmál færð á bókmál
mEkkert breytingarágrip
Lína 1:
{{-is-}}
'''Bókmál''' (norska: ''bokmål'') er annað af tveimur opinberum ritunarformum [[norska|norsku]]. [[Nýnorska]] (norska: ''nynorsk'') kallast hitt formið. Bókmál er notað af um 85-90% af Norðmönnum og er útbreitt um allan Noreg. ▼
 
{{Fallbeyging hk sb 01|bókmál}}
Bókmál byggir aðallega á skrifaðri [[danska|dönsku]]. Bókmál og þær mállýskur sem líkjast því hafa orðið fyrir miklum áhrifum af dönsku og þar með af [[lágþýska|lágþýsku]] og hafa fjarlægst mjög [[vesturnorræna]]n uppruna. ▼
 
{{-is-nafnorð-}}
Danska var eina opinbera ritmálið í Noregi fram til 1890 þegar [[Stortinget]] ([[Alþingi]] norðmanna) ákvað að gera bæði nýnorsku (sem þá var kallað ''landsmål'') og bókmál (sem þá var kallað ''riksmål'') að opinberum málformum.
'''bókmál''' {{hk.}}; {{no.s.b.}}
▲':[1] ''Bókmál''' (norska: ''bokmål'') er annað af tveimur opinberum ritunarformum [[norska|norsku]]. [[nýnorska|Nýnorska]] (norska: ''nynorsk'') kallast hitt formið. Bókmál er notað af um 85-90% af Norðmönnum og er útbreitt um allan Noreg.
 
{{-orðsifjafræði-}}
Fram að 1907 var riksmål nánast nákvæmlega eins skrifað og danska. Frá því hefur bókmálið aðlagast á margan hátt talaðri norsku, sérlega mállýskunum í [[Ósló]] og annars staðar í Austur-Noregi. Meðal annars hefur verið skipt á mjúku [[samhljóð]]unum b, d, g í dönsku (æble, had, bog) yfir í hörðu samhljóðin p, t, k í bókmáli (eple, hat, bok). Önnur breyting er að bókstafurinn "c" hefur horfið úr bókmáli og í stað þess notað "s" (sem dæmi er á dönsku ''central'' á bókmáli ''sentral''). Einnig eru öll orð af latneskum uppruna sem enda á ''-tion'' í öðrum málum rituð með ''-sjon'' á bókmáli (sem dæmi má nefna ''station'' sem er ''stasjon'').
:[[bók]]- og [[mál]]
Reyndar er bókmál afar opið fyrir ýmsum stafsetningarútgáfum eins og sést á því að það er jafn rétt að stafa ''melk'' eða ''mjølk'';
''vann'' eða ''vatn'';
''hvit'' eða ''kvit'';
''syk'' eða ''sjuk''.
 
{{-dæmi-}}
== Tengt efni ==
▲:[1] ''Bókmál'' byggir aðallega á skrifaðri [[danska|dönsku]]. ''Bókmál'' og þær mállýskur sem líkjast því hafa orðið fyrir miklum áhrifum af dönsku og þar með af [[lágþýska|lágþýsku]] og hafa fjarlægst mjög [[vesturnorræna]]n uppruna.
 
{{-þýðingar-}}
*[http://www.riksmalsforbundet.no Riksmålsförbundet]
{{(}}
*[http://www.lovdata.no/cgi-wift/ldles?doc=/sf/sf/sf-20050401-0277.html Forskrift om målvedtak i kommunar og fylkeskommunar]
:*{{en}}: {{þýðing|en|}}
{{-}}
:*{{no}}: {{þýðing|no|bokmål}}
:*{{de}}: {{þýðing|de|Bokmål}}, ''bókstaflega:'' {{þýðing|de|Buchsprache}}
{{)}}
 
{{-tilvísun-}}
{{Wiktionary|norska}}
{{Wikipedia|bókmál}}
 
{{Ref-IcelandicOnlineDictionary|bókmál}}
{{stubbur|tungumál|Noregur}}
{{Ref-Orðabók Háskólans|bókmál}}
 
[[Flokkur:Norska]]
 
[[af:Bokmål]]
[[bg:Букмол]]
[[br:Bokmål]]
[[ca:Bokmål]]
[[cs:Bokmål]]
[[cy:Bokmål]]
[[de:Bokmål]]
[[dv:ބޯކިމާލު]]
[[en:Bokmål]]
[[eo:Bokmål]]
[[es:Bokmål]]
[[et:Bokmål]]
[[fr:Bokmål]]
[[he:נורבגית ספרותית]]
[[hr:Bokmål]]
[[id:Bokmål]]
[[it:Bokmål]]
[[ja:ブークモール]]
[[lmo:Bokmål]]
[[ms:Bokmål]]
[[nl:Bokmål]]
[[nn:Bokmål]]
[[no:Bokmål]]
[[pl:Bokmål]]
[[pms:Lenga norvegèisa (Bokmål)]]
[[pt:Dano-norueguês]]
[[ro:Bokmål]]
[[ru:Букмол]]
[[scn:Bokmål]]
[[sk:Bokmål]]
[[sl:Bokmål]]
[[sv:Bokmål]]
[[zh:書面挪威語]]
Sótt frá „https://is.wiktionary.org/wiki/bókmál“