Viðauki:Forsetningar í íslensku
Forsetningar í íslensku
breytaForsetningar sem stýra þolfalli
breytaforsetning | dæmi | mynd | |
fyrir aftan | — Kötturinn er fyrir aftan ísskápinn | ||
fyrir framan | — Kötturinn er fyrir framan skápinn | ||
fyrir neðan | — Kjallarann er fyrir neðan stofuna. | ||
fyrir ofan | — Lampinn er fyrir ofan köttinn | ||
gegnum | — Fuglinn flýgur í gegnum loftið | ||
kringum | — Kötturinn gengur í kringum ísskápinn | ||
um | — Kötturinn fer út um gluggann | ||
umfram | — | ||
umhverfis | — |
Forsetningar sem stýra þolfalli eða þágufalli
breytaforsetning | dæmi - þolfall (hreyfing) | mynd | dæmi - þágufall (kyrrstaða) | mynd | |
á | — Mér finnst gaman að ganga á fjöll. | — Myndin er á veggnum | |||
í | — Hann hjólar í háskólann. | — Kötturinn er í kassanum. | |||
fyrir | — Kötturinn fer út fyrir dyrnar. | — Tjöldin eru fyrir glugganum. | |||
undir | — Kötturinn fer undir borðið. | — Kötturinn er undir borðinu. | |||
yfir | — Hann veður yfir ána. | — Myndin er yfir borðinu. | |||
forsetning | dæmi - þolfall | mynd | dæmi - þágufall | mynd | |
eftir | — | — | |||
með | — Konan er með sítt hár. | — | |||
við | — Kötturinn er við gluggann | — |
Forsetningar sem stýra þágufalli
breytaforsetning | dæmi | mynd | |
að | — Kötturinn fór að glugganum. | ||
af | — Kötturinn fór af sófanum. | ||
andspænis | — Kötturinn stóð andspænis hundinum. | ||
ásamt | — Kötturinn lá ásamt kettlingnum. | ||
frá | — Kötturinn fór frá glugganum. | ||
gagnvart | — | ||
gegn | — Þingmaðurinn var gegn breytingunum. | ||
gegnt | — | ||
handa | — | ||
hjá | — | ||
meðfram | — Hann hjólar meðfram ánni. | ||
nálægt | — | ||
undan | — | ||
úr | — | ||
við hliðina á | — |
Forsetningar sem stýra eignarfalli
breytaforsetning | dæmi | mynd | |
á milli | — Kötturinn er á milli borðsins og sjónvarpsins | ||
án | — Henni finnst það hryggilegt að vera án kattarins. | ||
auk | — Kötturinn var þar auk hundsins | ||
austan | — | ||
handan | — | ||
innan | — Hesturinn er innan girðingar. | ||
í stað | — Hundurinn kom í stað kattarins. | ||
meðal | — Kettir eru vinsælir meðal húsdýranna. | ||
megin | — Það var setið báðu megin borðsins. | ||
milli | — Hann flytur með börn milli landa. | ||
millum | — | ||
neðan | — | ||
norðan | — | ||
ofan | — | ||
sakir | — | ||
sunnan | — | ||
sökum | — | ||
til | — Ég sendi bréf til Spánar. | ||
utan | — Hann ók utan vegar. | ||
vegna | — Hann fór vegna regnsins. | ||
vestan | — Hann bjó vestan árinnar |